Talep Eğrisi Nedir ve Nasıl Çalışır?

12 ay önce
Talep Eğrisi Nedir ve Nasıl Çalışır?

Talep Eğrisi Nedir ve Nasıl Çalışır?

Talep eğrisi, mümkün olan her fiyatta bir mal veya hizmetten kaç birim satın alınacağının görsel bir temsilidir. Çeşitli fiyatlarda bir mal veya hizmetin tam olarak kaç biriminin satın alınacağını gösteren bir tablo olan talep çizelgesinde hesaplanan miktar ve fiyat arasındaki ilişkiyi çizer.

Grafikte görebileceğiniz gibi fiyat dikey (y) ekseninde, miktar ise yatay (x) eksenindedir. Bu grafik fiyat ve miktar arasındaki geleneksel ilişkiyi göstermektedir. Fiyat ne kadar düşük olursa talep edilen miktar da o kadar yüksek olur. Fiyat p0’dan p1’e düştükçe miktar q0’dan q1’e artar.

Talep Eğrisi

Talep Yasası

Bu ilişki, diğer her şey eşitken, fiyat arttıkça talep edilen miktarın düşeceğini belirten talep yasasını takip eder. Talebin dört belirleyicisi değişmediği sürece miktar ve fiyat arasındaki ilişki talep eğrisini takip edecektir. Bu belirleyiciler şunlardır:

  1. İlgili mal veya hizmetlerin fiyatı
  2. Alıcının geliri
  3. Alıcının zevkleri veya tercihleri
  4. Alıcının beklentisi (özellikle gelecekteki fiyatlara ilişkin)

Bu dört belirleyiciden herhangi biri değişirse, fiyat ve miktar arasındaki değişen ilişkiyi göstermek için yeni bir talep çizelgesinin oluşturulması gerektiğinden tüm talep eğrisi kayar.

Not
Talep eğrileri aynı zamanda toplumdaki toplam talep olan toplam talepte miktar ve fiyat arasındaki ilişkiyi göstermek için de kullanılır. Aynı talep belirleyicilerine ve ayrıca piyasadaki potansiyel alıcı sayısına sahiptir.1

Temelde İki Tür Talep Eğrisi Vardır

Yukarıdaki örnek fiyat ve talep arasındaki ilişkiye genel bir bakış sunmaktadır ancak gerçek dünyada farklı mallar, fiyat ve talep seviyeleri arasında farklı ilişkiler gösterir. Bu, farklı derecelerde talep esnekliği üretir.

Esnek talep

Esnek talep durumunda, fiyat düşüşü satın alınan miktarlarda önemli bir artışa neden olur (veya tersi). Esnek bir lastik bant gibi talep edilen miktar, fiyatlardaki küçük bir değişiklikle çok fazla hareket eder.

Bunun bir örneği kıyma olabilir; Fiyatlar sadece %25 düşerse, normalde alacağınızın üç katı kadar satın alabilirsiniz çünkü sonunda onu kullanacağınızı ve ekstraları dondurucuya koyabileceğinizi bilirsiniz. Talep tamamen esnekse eğri neredeyse yatay bir düz çizgiye benzer.

Esnek olmayan talep

Esnek olmayan talebin söz konusu olduğu bir durumda, fiyat düşüşü satın alınan miktarı artırmayacaktır. Bunun bir örneği muzdur. Ne kadar ucuz olursa olsun, bozulmadan yiyebileceğiniz miktar sınırlıdır. Fiyat %25 düşse bile üç kilo almayacaksınız. Eğer talep tamamen esnek değilse, eğri neredeyse dikey bir düz çizgiye benzer.

Muz satışından ziyade kıyma satışına daha fazla tepki vermenizin nedeni, her ek birimin marjinal faydasıdır. Marjinal fayda, marjın dışına çıktıkça her ek birimin kullanışlılığını (faydasını) ifade eder.2 Kıymayı dondurabileceğiniz için, üçüncü paket sizin için ilki kadar iyidir. Kıymanın marjinal faydası yüksektir. Muz dondurucuda kıvamını kaybeder, dolayısıyla marjinal faydası düşüktür.

Talep Eğrisinde Kayma Meydana Gelmesi

Talebin fiyat dışında herhangi bir belirleyicisi değişirse talep eğrisi kayar. Talep artarsa ​​eğrinin tamamı sağa kayar. Bu, her fiyatta daha büyük miktarların talep edileceği anlamına gelir. Eğrinin tamamı sola kayarsa bu, tüm fiyat seviyelerinde toplam talebin düştüğü anlamına gelir. Örneğin, işinizi yeni kaybettiyseniz, o üçüncü paket kıymayı indirimde olsa bile satın alamayabilirsiniz. Sadece bir paket satın alabilir ve %25 indirime sahip olduğunuza sevinebilirsiniz.

Toplam veya Piyasa Talep Eğrisi

Piyasa talep eğrisi, benzin fiyatları gibi bir mal veya hizmet kategorisi için tüm pazarın talep ettiği miktarı tanımlar.3 Petrol fiyatları yükseldiğinde tüm benzin istasyonları maliyetlerini karşılamak için fiyatlarını artırmak zorunda kalıyor. Petrol fiyatları gaz fiyatlarının %70’ini oluşturur; fiyat %50 düşse bile sürücüler genellikle fazladan yakıt stoklamıyor.4 Bu nedenle fiyatlar galon başına 0,50 ile 1 dolar arasında fırladığında insanlar üzülüyor. İşe, okula veya markete giderken araba kullanmayı azaltamıyorlar ve benzin için daha fazla para ödemek zorunda kalıyorlar. Bu esnek olmayan bir toplam talep eğrisidir.

Yüksek gaz fiyatları, insanların gaz dışındaki şeyler için harcanabilir gelirlerini düşürür ve bu da diğer şeylere olan talep eğrisinin düşeceği anlamına gelir. Buna “talep kayması” denir ve bu durumda diğer mallara yönelik talep eğrisinin tamamı sola kayar. Alıcıların geliri daha az olduğundan, fiyatı artmasa bile daha az miktarda ürün satın alacaklardır.

Sıkça Sorulan Sorular (S.S.S.)

Talep eğrisine neden “marjinal fayda eğrisi” de deniyor?

Talep eğrisi, üretilen birimlerin marjinal faydasını ölçer. Eğer bir tedarikçi talep eğrisinin ötesinde birimler üretseydi, bu birimleri tüketmeye yönelik herhangi bir talep olmayacaktı ve bu, marjinal fayda yerine marjinal maliyete neden olacaktı.5

Talep eğrisi neden aşağı doğru eğimlidir?

Miktar yatay olarak ölçüldüğü ve fiyat dikey olarak ölçüldüğü için talep eğrisi aşağı doğru eğimlidir. Bir şeyin fiyatı düştükçe tüketiciler daha fazla satın almaya istekli olurlar. Böylece dikey eksende fiyat düştükçe talep edilen miktar artabilir ve yatay eksende aşağı ve sağa doğru bükülen bir talep eğrisi oluşabilir. Daha yüksek fiyatlar daha fazla ürün satın alma isteği uyandırdıysa, talep eğrisi bunun yerine grafiğin sol alt köşesinden sağ üst köşesine doğru hareket eder.

  1. Victoria Üniversitesi “Mikroekonomi İlkeleri. Bölüm 3.3. Talebin Diğer Belirleyicileri” ↩︎
  2. Lumen Learning “Talep Eğrisi ve Fayda” ↩︎
  3. Victoria Üniversitesi “Mikroekonomi İlkeleri. Bölüm 3.3. Talebin Diğer Belirleyicileri” ↩︎
  4. St. Louis Federal Rezerv Bankası “Benzin Fiyatları Neden Her Zaman Petrol Fiyatlarıyla Uyumlu Hareket Etmiyor?” ↩︎
  5. Minnesota Üniversitesi “Davranışı Maksimuma Çıkarmanın Mantığı” ↩︎

İlişkili Yazılar