Bir Hisse Senedinin Ucuz mu Pahalı mı Olduğu Nasıl Anlaşılır

Hisse senedi satın alırken, ilk bakacağınız şey fiyat olabilir. Ancak bir hisse senedinin fiyatı ve değeri aynı şeyler değildir. Bir hisse senedinin değerine bakmak, mevcut fiyatının ucuz mu yoksa pahalı mı olduğuna karar vermenize yardımcı olur. Bu, yatırım yapmaya değer olup olmadığına karar vermenize yardımcı olabilir.

Bir hisse senedinin fiyatını bilmek basittir. Ancak değerini bilmek biraz daha karmaşıktır. Ancak ortalama bir yatırımcı için bile imkansız değildir.

Bir hisse senedinin değerini bulmak için en önemli üç veri noktası, HBK (Hisse Başı Kar) ve F/K (Fiyat/Kazanç) ve (F/K/B) (Fiyat/Kazanç / Beklenen Kâr Büyüme Oranı) oranlarıdır. Bunların ne olduğu ve paranızı nereye yatıracağınıza karar vermenize nasıl yardımcı olabilecekleri hakkında daha fazla bilgi edinin.

Fiyat Neden Her Zaman Hisse Senedinin Değerini Söylemez?

Mümkün olduğunca düşük fiyatlı çok sayıda hisse senedi satın almak ve bir gün değerlerinin artacağını ummak cazip gelebilir. Ancak en ucuz hisse senedi en iyi gerçek değeri sağlamayabilir.

İlk bakışta 5 liralık bir hisse senedi uygun fiyatlı görünebilir. Ancak istikrarsız bir girişimle uğraşıyorsanız, yatırdığınız paranın en iyi getirisini göremeyebilirsiniz. Öte yandan, 150 liradan işlem gören daha maliyetli bir hisse senedine yatırım yapmaya karar vermek daha zor olabilir. Ancak temettü ve istikrarlı bir büyüme geçmişi varsa, paranızı yatırmak için daha güvenli bir yer olabilir.

Bir hisse senedinin değeri, şirketin ne kadar eski olduğuna bağlı değildir. Bir hisse senedinin değerini hisse fiyatının ötesinde güvenilir bir şekilde gösterebilecek üç veri noktası vardır. Bunlar HBK (Hisse Başı Kar) ve F/K (Fiyat/Kazanç) ve (F/K/B) (Fiyat/Kazanç / Beklenen Kâr Büyüme Oranı) oranlarıdır.

Bir Hisse Senedinin Değerini Bulmak İçin HBK’yı Nasıl Kullanabilirsiniz?

Birçok amatör yatırımcı, bir hisse senedinin fiyatının, ister “ucuz” ister “pahalı” olsun, değeriyle aynı olduğunu düşünür. Ancak bunları aynı şey olarak ele almak, akılsızca yatırım tercihlerine yol açabilir.

Örneğin, iki hayali şirketin hisse senedine bakalım.

A Şirketi’nin hisseleri 10 liradan, B Şirketi’nin hisseleri ise 2.000 liradan satılıyor. Hangisi daha ucuz? İlk bakışta, A Şirketi’nin hisselerinin çok daha ucuz ve dolayısıyla daha iyi değerde olduğu görünebilir. Ancak bu doğru olmayabilir. Bunun nedeni “hisse başına kazanç” (HBK) adı verilen bir şeydir. Hisse başına kazanç veya “HBK”, bir hisse senedinin değerini şirketin net kârına ve tedavüldeki hisselere göre ölçer.

Diyelim ki A Şirketi’nin tedavüldeki bir milyon hissesi var, ancak B Şirketi’nin sadece 1.000 hissesi var. Her iki şirket de her yıl bir milyon lira kâr elde ediyorsa, B Şirketi paranızın karşılığını daha fazla alır. Bunun nedeni, hisse başına çok daha yüksek kâr elde etmesidir.

• A Şirketi: 1.000.000 ₺ kar / 1.000.000 hisse = hisse başına 1 ₺ kar
• B Şirketi: 1.000.000 ₺ kar / 1.000 hisse = hisse başına 1.000 ₺ kar

A Şirketi’nin 1 milyon hissesinin her biri karının 1 lira değerindedir. Ancak B Şirketi’nin 1.000 hissesi her biri 1.000 lira değerindedir, bu çok daha yüksek bir değerdir. Bir B Şirketi hissesi bir A Şirketi hissesinden daha pahalı olsa da 100 kat daha değerlidir.

Ancak bir hisse senedini seçmek için kullandığınız tek veri noktası HBK olmamalıdır.

Bir Hisse Senedinin Değerini Anlamak İçin F/K’yi Kullanma

Hisse senedi fiyatlarını değerlendirmek için bir diğer popüler seçenek fiyat-kazanç (F/K) oranıdır. F/K oranı, yatırımcıların her bir kazanç birimi için ne kadar ödeyeceklerine dair bir gösterge sağlar. Şirketler bu metriği, hisse senedi fiyatlarının geçmiştekinden daha düşük veya daha yüksek olup olmadığını ölçmek için kullanırlar. Ayrıca şirketler arasındaki hisse senedi değerlerini karşılaştırmak için de kullanılabilir.

F/K oranını bulmak için, mevcut hisse senedi fiyatını hisse başına mevcut kazanca bölün. Bir hisse senedinin F/K oranı 50 ise, yatırımcılar her bir liralık karlılık için 50 lira ödemeye isteklidir.

Şirketler genellikle daha düşük F/K oranlarına sahip olmak isterler. Ne kadar düşükse, hisse senedi o kadar iyi görünür.

Düşük F/K oranına sahip hisse senetleri, yüksek F/K oranına sahip olanlara göre satın almak için daha az maliyetlidir. Bazı yatırımcılar, bu hisse senetlerini daha düşük bir fiyattan satın alarak, düşük F/K oranına sahip hisse senetlerinin toparlanacağını umarlar. Bu gerçekleşirse, yatırımcılar kar elde ederler.

İşte F/K’nın nasıl bulunacağına dair bir örnek:

• A Şirketi: Hisse başına 10₺ fiyat / Hisse başına 1₺ kar = 10 F/K
• B Şirketi: Hisse başına 2.000₺ fiyat / Hisse başına 1.000₺ kar = 2 F/K

A Şirketi’nin 10 liralık hissesi hala B Şirketi’nin 2.000 liralık hissesinden çok daha ucuz. Ancak B Şirketi’nin hissesi daha düşük F/K oranına sahip olduğu için daha iyi bir değere sahip.

Bir Hisse Senedinin Değerini Anlamak İçin F/K/B Kullanımı

Fiyat/kazanç-büyüme oranı veya F/K/B, F/K oranına benzer. Ancak değere bakmanın farklı bir yolu vardır. Bu, bir hissenin değerinin düşük mü yoksa yüksek mi olduğuna karar vermenize yardımcı olabilir.

Bir hissenin F/K/B’sini bulmak için, F/K oranını alın ve büyüme oranına bölün. Bazı durumlarda, F/K/B oranları bir hissenin değerinin F/K oranından daha net bir resmini sağlayabilir. Değer 1’den fazlaysa, hisse büyüme oranına kıyasla aşırı değerlidir. Değer 1 veya daha azsa, hisse büyüme oranına kıyasla eşit veya düşük değerlidir.

Günün sonunda, F/K/B oranı ne kadar düşükse, değer genellikle o kadar iyidir. Daha düşük oran, o hisseye yatırım yaparsanız elde ettiğiniz her kazanç büyümesi birimi için daha az ödeyeceğiniz anlamına gelir.²

A Şirketi ve B Şirketi’ne tekrar bakalım. Her ikisi için de %5 HBK büyüme oranı varsayarak F/K/B oranlarını hesaplayabilirsiniz.

• A Şirketi: 10 F/K / %5 yıllık kâr = 2 F/K/B oranı
• B Şirketi: 2 F/K / %5 yıllık kâr = 0,4 F/K/B oranı

B Şirketi, bu metriği kullanarak bile daha değerli bir satın alma olarak ortaya çıkıyor.

F/K/B ayrıca bir şirketin kazanç beklentilerini HBK’nın ötesinde daha derinlemesine araştırır. Farklı sektör ve endüstrilerdeki şirketlerin hisse senetlerini karşılaştırmak için kullanılabilir.

Bir teknoloji hissesinin F/K’sının 20, bir üretim hissesinin F/K’sının ise 15 olduğunu varsayalım. Daha düşük F/K ile ikincisinin iyi bir satın alma olacağı anlaşılıyor.

Ancak teknoloji sektörünün büyümesi göz önüne alındığında, bu teknoloji hissesinin büyüme oranı %30 olabilir. Üretim şirketinin büyüme oranı yalnızca %10 olabilir. O zaman bir F/K/B analizi çok farklı bir resim gösterecektir.

• Teknoloji hisse senedi F/K/B: 20 / 30% = 0,67
• Üretim hisse senedi F/K/B: 15 / 10% = 1,5

Bu durumda, teknoloji hissesinin F/K’sı yüksektir. Ancak aynı zamanda kazanç büyümesi için de çok fazla potansiyeli vardır. Bu, yatırım yapmak için hala sağlam bir seçim olduğu anlamına gelebilir.

Sonuç

Bir hissenin fiyatı ile değeri arasındaki farkı bilmek, bir hissenin ne kadar değerli olduğunu anlamak için önemlidir. HBK, F/K oranları ve F/K/B oranları, bir hissenin değerini yalnızca etiket fiyatından daha faydalı şekillerde göstermeye yardımcı olabilir. F/K/B oranı, büyüme oranı hakkında daha fazla öngörü sağlamak için F/K oranını kullandığından ekstra bir bakış açısı sağlar. Bir hissenin çok maliyetli mi yoksa iyi bir satın alma mı olduğuna karar vermek için hangi yöntemi kullanacağınız size kalmış.

Temel Çıkarımlar

• Bir hissenin fiyatı ve değeri aynı şeyler değildir ve değeri bulmak fiyattan daha karmaşıktır.
• Hisse başına kazanç (HBK), fiyat-kazanç (F/K) oranı ve fiyat/kazanç-büyüme oranı bir hissenin değerini bulmanıza yardımcı olabilir.
• Bir hissenin fiyatını değerinden ayırmak, bir hissenin ne kadar değerli olduğunu bilmenin önemli bir parçasıdır.

Ekonomik Denge vergi, yatırım veya finansal hizmetler veya tavsiyeler sağlamaz. Bilgiler, belirli bir yatırımcının yatırım hedefleri, risk toleransı veya finansal koşulları dikkate alınmadan sunulmaktadır ve tüm yatırımcılar için uygun olmayabilir. Geçmiş performans gelecekteki sonuçların göstergesi değildir. Yatırım, olası anapara kaybı da dahil olmak üzere risk içerir.

1. Tradimo. “Price-to-Earnings Ratio.” ↩︎
2. CFA Institute. “Is It Overvalued? Look at the PEG Ratio.” ↩︎