Borcumu Ödemeli Miyim Yoksa Yatırım Yapmalı Mıyım?

Borcunuz varsa, yalnız değilsiniz. Ülke çapında, hanehalkı borcu giderek yükselmekte. Türkiye’de hane halkı borcu, son yıllarda hızlı bir artış gösterdi. 2018’de 502 milyar TL olan hane halkı borcu, yıllık olarak artarak 2023’te 2,5 trilyon TL seviyesine ulaştı.¹ Bu kredi kartı, öğrenci kredisi ve konut kredisi borcunuzu azaltmaya mı çalışmalısınız yoksa paranızı bir birikim hesabına mı yoksa başka yatırımlara mı yatırmalısınız? Cevap: Her ikisini de yapmalısınız.

Ancak borcunuzu ödemeye mi yoksa yatırım yapmaya mı karar verirken göz önünde bulundurulan faktörlere iki uzmanın yardımıyla bakalım.

Borç Ödemek mi, Yatırım Yapmak mı?

Genel olarak, kural hem borçlarınızı ödemeniz hem de yatırım yapmanız gerektiğidir. Pasadena, California’daki Clifford Swan Investment Counselors’ın eski CEO’su ve LDT ile Para Hikayeleri podcast’inin sunucusu Linda Davis Taylor, üç kovaya tutarlı bir şekilde katkıda bulunmaya çalışın -borç ödeme, emeklilik ve acil durum fonu– dedi. Bu, borç ödemeye ek olarak emeklilik veya birikimlere maaşınızdan ayda yalnızca 100 veya 200 lira katkıda bulunabileceğiniz anlamına gelse bile, yapmaya değer.

Massachusetts, Agawam’da bulunan kar amacı gütmeyen bir kuruluş olan Cambridge Credit Counseling’in eğitim direktörü Martin Lynch de aynı fikirde. “Hem borcun tamamını ödemek hem de yeterli emeklilik planlaması önemlidir, ancak ya bu ya diğeri durumu değildir,” diye belirtiyor.

Yatırıma aşırı yatırım yaparsanız ve yalnızca asgari borç ödemeleri yaparsanız, zamanla çok fazla faiz ödeyebileceğinizi ve bunun da bir ev satın alma veya bir aile kurma yeteneğinizi engelleyebileceğini belirtti. Ancak yatırım yapmayı tamamen ihmal ederseniz, emeklilik hedeflerinize ulaşamayabilirsiniz.

Hangi Faktörleri Göz Önünde Bulundurmalısınız?

Hem yatırım yapmak hem de borç ödemek temel finansal hedeflerdir. Her bir hedefin nasıl ağırlıklandırılacağını belirlemek karmaşık olabilir. Lynch, kredi danışmanlığı seanslarının genellikle kısa olmadığını belirtiyor. İşte dikkate alınması gereken birkaç faktör:

Borç Faiz Oranı

Yüksek faizli kredi kartı borcunuz varsa, öncelikle onu ödemeye odaklanın. Taylor, “Kredi kartlarındaki faiz oranları o kadar yüksektir ki asla ilerleyemezsiniz,” dedi. “Kredi kartı borcunuzu ortadan kaldırmak için bir plan yapın ve mümkün olduğunca disiplinli olun.”

Bunu göstermenin en iyi yolu sayılara bakmaktır. Yatırımlarınızın getiri oranını kredi kartınızın yıllık yüzde oranıyla (APR) karşılaştırın. Tarihsel olarak, borsa yatırımlarının ortalama getiri oranı %10 civarındayken, kredi kartlarındaki APR ortalama olarak %20’nin üzerindedir.

Yani, kredi kartı borcunuz varken yatırım yapıyorsanız, muhtemelen yatırımlarınızdan elde ettiğinizden daha yüksek bir faiz oranı ödüyorsunuzdur. Çok büyük miktarda yatırımınız yoksa, genel olarak para kaybedersiniz.

Yüksek bir faiz oranıyla karşı karşıya kalan Lynch, yatırım için para serbest bırakmak amacıyla borcu agresif bir şekilde ödemeyi öneriyor, “ancak emeklilik katkılarını asla tamamen terk etmem.” diyor. Emekliliğe erken katkıda bulunmak istersiniz çünkü para faiz kazanacak ve bu da zamanla daha fazla faiz kazandıracak.

Ancak bazı borç faiz oranları, öğrenci kredileri ve konut kredileri gibi, daha düşük olma eğilimindedir. Bunlarda yüksek faizli borçlarda olduğu kadar agresif olmanıza gerek yok.

Borç Miktarı

Kredi kullanım oranınız, borçların peşine ne kadar agresif bir şekilde düşeceğinize karar verirken düşünülmesi gereken önemli bir konudur. Lynch, “Kredi bakiyeleriniz ne kadar yüksekse, kredi notunuz o kadar düşük olur. Kredi kullanımınızı tekrar kontrol altına almazsanız, tekrar borç almanız gerektiğinde daha yüksek faiz oranları ödersiniz,” dedi.

Lynch, bir kart bakiyesi mevcut kredi limitinizin %25’ini aşarsa ve tüm borçlarınız için yalnızca asgari ödemeyi karşılayabiliyorsanız, geri çekilip bütçenizi gözden geçirmenizi önerdi. Kredi kullanım oranınızı (kullandığınız mevcut kredinizin oranı) düşürmek ve kredi notunuzu iyileştirmek hayatınızı birçok yönden kolaylaştırabilir.

Emekliliğe Kadar Süre

Genel olarak, emekliliğe borç taşımaktan kaçınmalısınız; ancak bazı borçlar diğerlerinden daha kötüdür. Lynch, “En kötü senaryoda, öğrenci kredisinin ödenmemesi maaş haczedilmesiyle sonuçlanabilir” dedi.

Lynch’in yukarıda belirttiği gibi, özellikle çalışma hayatınızın sonuna yaklaştığınızda, borçları ödemek için bile olsa, emeklilik birikimlerini tamamen terk etmenizi asla tavsiye etmez.

Eğer Ekstra Bir Kazanç Elde Ederseniz

Miras veya ikramiye gibi beklenmedik bir kazanç elde ederseniz, Lynch öncelikle 10 aylık yaşam masraflarınızı karşılayacak bir acil durum fonu oluşturmanızı öneriyor, çünkü kaybedilen bir işe eşdeğer gelir sağlayan yeni bir iş bulmak bu kadar zaman alabilir. Diğer uzmanlar 3-6 aylık harcamayı acil durum fonunuzda biriktirmenizi öneriyor.

Küçük beklenmedik kazançlar için, parayı borç (%60) ve yatırım (%40) arasında bölmeyi düşünün. Lynch, maddi olarak zorluk çeken birini, aylık ödemeyi düşürmek için beklenmedik kazancın yeterli bir kısmını borca ​​yatırmaya teşvik edeceğini, böylece genel bakiyenin yıllar yerine aylar içinde ödenebileceğini söyledi.

Önemli beklenmedik kazançlar için, Taylor hedeflerinize uygun bir şekilde parayı nasıl kullanacağınız konusunda bir mali danışmana danışmayı düşünmenizi önerdi.

Yeniden Yapılandırmayı Deneyin

Daha düşük bir oranda yeniden yapılandırmadan yararlanma fırsatınız varsa, bu borcunuzu ödeme veya yatırım yapma kararınızı etkileyebilir. Bu strateji faiz maliyetlerinizi düşürecek, bu da aylık borç ödemelerinizi azaltacak ve tasarruf oranınızı artırmanıza olanak tanıyacaktır. Bu, hem bugün hem de orta ve uzun vadede finansal dünyanızı iyileştirir.

Bu stratejinin riskli kısmı, ödediğiniz eski karta (veya kartlara) harcamaya devam etme cazibesine direnmektir. Ancak disiplinli olursanız, borcun çok daha ucuz bir şekilde ödenmesine olanak tanıyabilir. Ayrıca emeklilik ve emeklilik dışı hesaplara daha erken ve daha önemli yatırımlar yapmanıza olanak tanır.

Neden Yatırım Yapmayı Bırakmamalısınız

Emeklilik planları ve acil durum tasarrufları, genel finansal bulmacanızın kritik parçalarıdır ve emeklilik, kural olarak, büyük bir öncelik olmalıdır. Lynch, “Erken dönemde yatırılan paralar, zaman içinde bileşik getiriler ve piyasa kazançları nedeniyle emeklilik kazançları üzerinde üssel bir etkiye sahip olabilir” dedi.

Diğer Yatırımlar

Uygulamalarla borsa yatırım yapmak eğlenceli görünebilir, ancak dikkatli olun. Lynch, bir gecede kaybetmeyi göze alabileceğinizden daha fazlasını borsaya yatırmayın dedi. “En iyi yol, güvenli oynamaktır,” dedi. Öncelikle aylık asgari kredi kartı ödemelerinizi (ve daha fazlasını) karşıladığınızdan emin olun.

Her İkisini de Yapmanın Bir Yolunu Bulmak

Kurallar, kılavuz niteliğindedir ve her zaman istisnalar olacaktır. Eğer tam olarak sizin koşullarınıza uymuyorsa bunu bir tutam tuzla alın.

Neredeyse hiçbir yatırım yüksek faizli kredi kartı ücretlerinizle karşılaştırılabilir veya daha fazla güvenilir getiri sağlayamaz. Son derece yüksek faizli borçla uğraşıyorsanız, öncelikle buna odaklanın; özellikle en yüksek faizli kart veya krediye. Taylor, kredi kartı bakiyelerinin “uzun vadeli mali sağlık kazanmanın en büyük riski” olduğunu söyledi. Avanslar gibi aşırı yüksek faizli krediler, bütçenizde ödeme için daha da yüksek bir önceliğe sahip olmalıdır.

Ancak Lynch’in görüşüne göre, ortalama bir kişi her zaman hem emeklilikte hem de borç ödemede aylık ilerleme kaydetmelidir. “Çok fazla insan rutin olarak kredi kullandıkları için donup kalıyor ve kredi hesapları tam olarak ödenmediği için yatırım yapamayacaklarını düşünüyorlar.” dedi ve bu da emeklilik için yeterli birikim yapmayan insanların oranının “endişe verici derecede yüksek” olmasına yol açıyor.

“Aslında, emeklilikleri için yatırım yapmamayı göze alamazlar. Tüketicilerin her ikisini de yapmanın bir yolunu bulmaları gerekiyor. Emekliler için burs yok,” dedi.

Temel Çıkarımlar

• Aynı anda hem borcunuzu ödemeye hem de yatırım yapmaya çalışın.
• Hayatınızın erken dönemlerinde yatırım yapmak uzun vadeli emeklilik başarınızı etkiler.
• Öncelikle yüksek faizli borçlarınızı ödeyin.

1. DW.com “Türkiye vatandaşın borçlarıyla büyüyor” ↩︎