Kaya Petrolü Nedir?

5 ay önce
Kaya Petrolü Nedir?

Kaya Petrolü Nedir?

Kaya petrolü geçirimsiz çamur taşı veya silt taşı katmanları arasında bulunan yüksek kaliteli bir ham petroldür. Petrol şirketleri, “Hidrolik kırma (fracking)” olarak bilinen bir işlemle petrol katmanlarını içeren kaya oluşumlarını kırarak kaya petrolü üretir.

Kaya petrolünün, avantajlarını ve dezavantajlarını ve ham petrolle nasıl karşılaştırıldığını öğrenin.

Kaya Petrolünün Tanımı ve Örneği

Kaya petrolü, çamur taşı veya silt taşı katmanları arasında bulunan petroldür ve ABD’deki karasal ham petrol üretiminin neredeyse üçte ikisini oluşturur.1 Sonuç olarak, Enerji Bilgi İdaresi’ne göre ABD dünyanın en büyük ham petrol üreticisi haline geldi.2

Kaya petrolünün bir örneği, Teksas’taki Barnett kayalıklarından çıkarılan petroldür. ABD’de başka birçok kaya petrolü oluşumu da vardır.3

Kaya Petrolü Nasıl Çalışır?

İlk olarak, petrol şirketleri kayaya dikey olarak sondaj yaparlar. Operatörler kuyuyu deldikten sonra, onu 90 derecelik bir açıyla eğerler. Bu başlangıç ​​noktasında, yatay olarak sondaj yaparlar.4

Bu teknik, yaklaşık olarak 3.000 metrelik bir derinliğe inilebilmesini sağlar.5 Daha sonra, şistleri kırmak ve petrolü serbest bırakmak için yüksek basınçlı su, kum ve kimyasallar pompalarlar. Kum, çatlakları açık tutar. Bu, petrolün kuyuya sızmasını sağlar.6

Not
2014’ten bu yana ABD kaya petrolü, yerel ham petrol üretiminde bir patlama yarattı.7 ABD’nin yabancı petrol ithalatına olan bağımlılığı, 2006’da günde 10,1 milyon varilden 2021’de günde 6,1 milyon varile düştü.8

1990’lı yıllarda Teksas’taki şirketler yatay delme yöntemini kullanıyordu.9 Brigham Oil & Gas tek bir yatay bacağı başarıyla böldüğünde daha uygun fiyatlı hale geldi. Şirket her bir bacağı bağımsız olarak parçalayarak yatırıma daha yüksek getiri sağladı.10 Bu teknik, Kuzey Dakota saha üretimini Ocak 2010’da 7 milyon varilden Ekim 2019’da 46 milyon varile çıkardı.11

Kuzey Dakota ve Montana’daki Bakken Sahası’nda 4 milyar varil petrol üretildi ve 7 milyar varil daha üretilebileceği tahmin ediliyor.12 Sahada, yaklaşık iki mil yer altında yoğun, petrol taşıyan kaya katmanları vardır. Bu sahalarda, sondajcılar daha uzun çatlaklar oluşturmak için çok aşamalı hidrolik kırma kullanırlar. Üretim muhafazasının kısa bölümlerini delerler. Bu, su patlamalarını hedeflenen noktalarda yoğunlaştırmalarına olanak tanır.13

Not
Kaya petrolünü yağlı petrol ile karıştırmayın. Bu, petrolün öncüsü olan kerojenle dolu kayadır.

Kaya Petrolünün Artıları ve Eksileri

Artıları

  • Daha esnek
  • Artan üretkenlik
  • Düşük petrol ve gaz fiyatları

Eksileri

  • Çok fazla doğal kaynak kullanır
  • İçme suyunu etkileyebilir
  • Depremlere neden olabilir

Artıları

  • Daha esnek: Kaya petrolü çıkarma yöntemleri geleneksel petrol kuyusu delme işlemlerinden daha esnektir. İlk delme toplam maliyetin yalnızca %40’ını oluşturur.14 Petrolü çıkarmak her kuyu için yaklaşık 1 milyon dolara mal olur. Bu, petrol varil başına 100 dolara ulaştığında petrol çıkarma işlemini karlı hale getirdi.
  • Artan üretkenlik: Kaya petrol şirketleri 2014’ten bu yana üretkenliklerini artırdılar.15 Bu, daha düşük petrol fiyatlarına rağmen işlerini sürdürmelerini ve sondaj yapmaya devam etmelerini sağladı. Çıkarmayı bıraktıklarında, petrolü yer altında depoluyorlar. Bunlara delinmiş ancak tamamlanmamış kuyular (DUC) diyorlar.16 Petrol fiyatları varil başına 60 dolara dönene kadar güvenle bekleyebilirler. O noktada, daha önce deldikleri kuyulardan petrol çıkarmaya başlayabilirler.
  • Düşük petrol ve gaz fiyatları: Bu önemlidir çünkü petrol fiyatları talep ve arz yasalarından çok daha fazlasıyla belirlenir. Yatırımcı duygusunun petrol fiyatları üzerinde daha fazla etkisi vardır. Yatırımcılar küresel emtia borsalarında petrol ticareti yaparlar. Borsacılar, petrolü etkileyen faktörlere ilişkin varsayımlarına bağlı olarak petrol fiyatını düşürebilir veya yükseltebilirler. 2008’de petrolde bir varlık balonu yarattılar. Batı Teksas Ara Petrolünün fiyatını varil başına 145 dolara çıkardılar. Bu borsacılar, petrol fiyatlarını bu kadar yüksek yapan ana faktördür.

Eksiler

  • Çok sayıda doğal kaynak kullanır: Hidrolik kırma, doğal kaynak tüketimi nedeniyle tartışmalıdır. Tek bir kuyu yaklaşık 60 milyon litre kadar su kullanabilir.17 Ayrıca yüzlerce kamyon dolusu başka malzeme kullanırlar. Su halihazırda sahada değilse, kamyonlarla getirilmelidir. Hidrolik kırma başlamadan önce orada büyük tanklarda depolanır. Hidrolik kırma sıvısının bileşimi her şirkete özeldir, bu nedenle içinde başka ne olduğu genellikle tam olarak bilinmez.
  • İçme suyunu etkileyebilir: Hidrolik kırma sıvıları, kazara veya yanlış şekilde bertaraf edilirse bir topluluğun yeraltı suyuna sızabilir.18 Tarlalar yeraltı suyu rezervuarlarına yakınsa, hidrolik kırma sıvısı doğrudan içme suyuna enjekte edilebilir. Düşük su temini olan bölgelerde, sondajcılar bu gerekli kaynak için yakındaki topluluklarla rekabet eder.
  • Depremlere neden olabilir: Hidrolik kırma ile ilişkili atık suyun bertarafının küçük depremlere neden olduğu gösterilmiştir.19 ABD Jeoloji Araştırması, Oklahoma’nın 2014 ile 2017 yılları arasında Kaliforniya’dan daha fazla depreme maruz kaldığını bildiriyor.20 Sondajcılar, atık suyu özel atık kuyularına pompalayarak depremlere neden oluyor. Yüksek basınçlı pompalama, fay hatlarında kaymalara neden olabilir.21

Kaya Petrolü vs Ham Petrol

Kaya PetrolüHam Petrol
Çıkarılabilmesi için “hidrolik delme” yapılması gerekirGeleneksel yöntemlerle çıkarılabilir
Yatay delme kullanırDikey delme kullanır
Daha fazla kirlilik üretirKaya petrolünden daha az kirliliğe neden olur

Kaya petrolü ile ham petrol arasındaki fark, nasıl çıkarıldığına bağlıdır. Kaya petrolü geçirimsiz kayaya sıkıca bağlı olduğundan sıkı petrol olarak kabul edilir ve çıkarılması için hidrolik kırılma gerekir. Ham petrol geleneksel olarak delinebilir.

Kaya petrolünün çıkarılması çok daha zor olduğundan, daha fazla kaynak kullanır, daha fazla kirlilik üretir ve ham petrol çıkarmaktan daha fazla çevreye zararlıdır.22

Temel Çıkarımlar

  • Kaya petrolü üretimi Amerika Birleşik Devletleri’ni enerji açısından daha bağımsız hale getiriyor.
  • Kaya petrolünün varil olarak depolanması fiyatların daha istikrarlı kalmasına yardımcı oluyor.
  • Kaya petrolü çıkarma (fracking) yenilikçi sondaj tekniklerinden faydalanıyor.
  • Hidrolik kırma(fracking) çevreye ekolojik zararlar veriyor.

Sıkça Sorulan Sorular (S.S.S.)

Kaya petrolü ne işe yarar?

Kaya petrolü rafine edilerek ısıtma amaçlı kullanılabildiği gibi benzin, dizel yakıt ve ticari ürünlerde de kullanılabiliyor.23

Türkiye kaya petrolü kullanıyor mu?

Türkiye’nin kaya petrolü kullanımı, dünya genelindeki diğer ülkelerle kıyaslandığında sınırlı düzeydedir. Bunun temel nedeni, kaya petrolü kaynaklarının ülke genelinde yaygın olmaması ve teknolojik, ekonomik veya çevresel engellerdir.

  1. U.S. Energy Information Administration. “How Much Shale (Tight) Oil Is Produced in the United States?” ↩︎
  2. U.S. Energy Information Administration. “The United States Is Now the Largest Global Crude Oil Producer.” ↩︎
  3. U.S. Geological Survey. “USGS Estimates 53 Trillion Cubic Feet of Gas Resources in Barnett Shale.” ↩︎
  4. The Geological Society of America. “Glossary.” ↩︎
  5. The Geological Society of America. “Hydraulic Fracturing’s History and Role in Energy Development.” ↩︎
  6. Environmental Protection Agency. “The Process of Unconventional Natural Gas Production.” ↩︎
  7. U.S. Energy Information Administration. “U.S. Field Production of Crude Oil, Annual.” ↩︎
  8. U.S. Energy Information Administration. “U.S. Imports of Crude Oil.” ↩︎
  9. The Council of Economic Advisers. “The Value of U.S. Energy Innovation and Policies Supporting the Shale Revolution,” Pages 5-6. ↩︎
  10. Kimray Inc. “Bakken Shale History: The Brigham Exploration Multi-Stage Fracture.” ↩︎
  11. U.S. Energy Information Administration. “North Dakota Field Production of Crude Oil.” ↩︎
  12. U.S. Geological Survey. “How Much Oil and Gas Are Actually in the Bakken Formation?” ↩︎
  13. Society of Petroleum Engineers. “Unlocking Tight Oil: Selective Multistage Fracturing in the Bakken Shale.” ↩︎
  14. Insight Energy. “Shale Gas Production Costs: Historical Developments and Outlook,” Page 4. ↩︎
  15. U.S. Energy Information Administration. “EIA Estimates of Drilled but Uncompleted Wells (DUCs).” ↩︎
  16. The Council of Economic Advisers. “The Value of U.S. Energy Innovation and Policies Supporting the Shale Revolution,” Page 9. ↩︎
  17. U.S. Geological Survey. “How Much Water Does the Typical Hydraulically Fractured Well Require?” ↩︎
  18. U.S. Environmental Protection Agency. “EPA’s Study of Hydraulic Fracturing and Its Potential Impact on Drinking Water Resources.” ↩︎
  19. U.S. Geological Survey. “How Is Hydraulic Fracturing Related to Earthquakes and Tremors?” ↩︎
  20. U.S. Geological Survey. “Oklahoma Has Had a Surge of Earthquakes Since 2009. Are They Due to Fracking?.” ↩︎
  21. U.S. Geological Society. “Are Earthquakes Induced by Fluid-Injection Activities Always Located Close to the Point of Injection?” ↩︎
  22. Union of Concerned Scientists. “What Is Tight Oil?” ↩︎
  23. National Geographic. “Oil Shale.” ↩︎

İlişkili Yazılar