Shrinkflasyon Nedir?

Shrinkflasyon, bir şirketin fiyatını aynı tutarken bir ürünün boyutunu küçültmesi ve sizi aynı tutar için daha küçük ürün sunmasıdır. Bu genellikle yüksek enflasyon olduğunda meydana gelir.

Shrinkflasyon Tanımı ve Örnekleri

Shrinkflasyon, yüksek enflasyon sonucu bir paketin içeriğinin azalması anlamına gelir. Üreticiler, ürünlerinin fiyatını artırmak yerine her pakette sağlanan miktarı azaltmayı tercih eder. Aynı fiyatı ödersiniz ancak daha az ürün alırsınız, üreticiler ise artan tedarik maliyetlerinden tasarruf eder.

Bir ürünün shrinkflasyon yaşayıp yaşamadığını, zaman içinde fiyatı ve boyutu karşılaştırarak görebilirsiniz. Örneğin;

Ülker Çikolatalı Gofret: Ülker’in çikolatalı gofretinin gramajı bir dönem 40 gramdan 35 grama düşürülmüş, ancak fiyatı aynı kalmıştı.
Eti Browni Intense: Eti’nin popüler browni kekinin gramajı, 50 gramdan 45 grama düşürülerek satılmaya devam edilmiştir.
Coca-Cola: Coca-Cola, 2,5 litrelik şişe boyutunu 2,25 litreye düşürmüştür, fakat fiyat artışı olmadan tüketicilere sunulmuştur.

Not
Ekmek, kişisel bakım ürünleri, şekerleme ürünleri ve içecekler son dönemde shrinkflasyon yaşayan yaygın kalemlerdir.

Shrinkflasyonun aldatıcı veya haksız bir uygulama olduğunu düşünebilirsiniz, ancak bir işletme aldatıcı olmadığı veya haksız uygulamalara girmediği sürece yasa dışı değildir.¹ Türkiye’nin her şehrindeki kurumlar ürünlerin ağırlıklarını ve ölçülerini denetler, ürün fiyatlandırma yasalarını ve birim fiyatlandırma yönetmeliklerini uygular ve fiyat işaretlerinin doğru olduğundan emin olur. İşletmelerin fiyatlarını artırma veya paketlerinin miktarını azaltma kararları tüketici ve işletme yasalarına uymak zorundadır.

Shrinkflasyon Nasıl Çalışır?

Üreticiler, ürünlerine olan talep ve arzın değerlendirilmesine dayanarak ürünlerinin fiyatlarını artırabilir veya içeriklerini azaltabilir.

Tüketiciler ürünlerinin fiyatlarına karşı özellikle hassaslarsa, üreticiler mallarına yönelik esnek bir talep olduğunu bilirler. Bu durumda, üreticiler fiyatlarını artırma ve müşteri kaybetme riskini almak istemeyebilirler. Bunun yerine, üreticiler ürünlerinin içeriklerinin miktarını azaltmayı tercih edebilirler.

Not
Üreticiler yasa gereği ürünlerinin ağırlığını ve miktarını açıklamak zorundadır, bu nedenle küçülen ürün bilgilerini gizleyemezler. Ancak işletmeler, fiyat değişikliklerine olduğunuzdan daha az dikkat etmenizi umarlar.

Üreticilerin içeriklerinin miktarını azaltması gerekmesinin nedenlerinden biri girdi maliyetlerinin artmasıdır. Bazı yaygın iş girdileri yakıt, kereste, ulaşım, kira ve işçiliktir. Ayrıca, ara gıda maddesi fiyatları artmış olabilir ve bu da nihai ürünlerini yapmak için bu gıda maddesini kullanan üreticiler için daha pahalı hale gelir. İşletmeler bir ürünün içeriğini küçülterek üretim ve paketleme maliyetlerini de azaltabilirler.

Bir işletme ürününün fiyatını yükseltse de içeriğini küçültse de, sonunda enflasyonun bedelini ödersiniz. Aynı miktarda ürün için daha fazla ödeme yaparsınız veya daha az ürün için aynı ücreti ödersiniz. Örneğin, bir ürün daha önce 10 liraysa ve 10 gram ağırlığındaysa, ancak şimdi 8 gram ağırlığındaysa, ürün %20 oranında küçülmüş olur. Gram başına maliyet daha önce 1 lira iken şimdi gram başına 1,25 liradır. Miktardaki bu %20’lik azalma, fiyatta %25’lik bir artışa eşdeğerdir.

Shrinkflasyon Nasıl Yönlendirilir?

Birçok üretici ürünlerini küçültürken diğerleri fiyatlarını artırdığından, ürünleri karşılaştırmanın en iyi yolu ürünün gram başına maliyetini (birim fiyat) karşılaştırmaktır. Bu, ürünler ve paket boyutları arasındaki maliyeti daha kolay karşılaştırmanızı sağlar. Ayrıca, ürünler arasındaki maliyetleri daha iyi anlamak için porsiyon başına fiyatı da karşılaştırabilirsiniz.

Not
Birim fiyatları karşılaştırırken, örneğin bir gram başına ne kadar gibi, her bir ürünün birim fiyatının aynı olduğundan emin olun. Örneğin, bir birim fiyat gram başına olabilirken, diğer ürün tam paket ağırlığına göre fiyatlandırılabilir.

Shrinkflasyonu aşmanın bir başka yolu da daha ambalajsız olan ürünleri satın almaktır. Yumurta, elma ve marul kısa vadede shrinkflasyona daha az duyarlıdır. Ürünleri büyük miktarlarda satan bir mağazadan alışveriş yapmak faydalı olabilir çünkü toplu ürünlerde tipik bir markette bulunanlardan daha az ambalaj vardır.

Temel Çıkarımlar

Shrinkflasyon, bir şirketin aynı fiyata daha az ürün sunması durumunda ortaya çıkar.
Shrinkflasyon, ekmek, güzellik bakım ürünleri ve şekerleme ürünleri gibi temel gıda maddeleri arasında daha yaygındır.
Bir işletmenin fiyatlarını artırması gibi, shrinkflasyon da daha büyük enflasyonist baskıların bir belirtisidir.