Yaşam Maliyeti: Nasıl Hesaplanır, Karşılaştırılır ve Sıralanır

Yaşamak pahalıdır. Ortalama bir insanın ortalama bir yaşam tarzını sürdürebilmesi için ihtiyaç duyduğu gerekli ürünler ve hizmetler vardır. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) gerekli harcamaları on iki gruba ayırır: gıda ve alkolsüz içecekler, alkollü İçecekler, sigara ve tütün, giyim ve ayakkabı, konut ve kira, mobilya, ev aletleri ve ev bakım hizmetleri, sağlık, ulaştırma, haberleşme, eğlence ve kültür, eğitim hizmetleri, lokanta ve oteller, çeşitli mal ve hizmetler.¹

Bu grupların her biri, bunlarla ilişkili maliyetleri içerir. Sigorta, araç bakımı, geçiş ücretleri, araç ruhsatlandırma ve tescili, otobüs veya taksi ücretleri ve diğer ulaşımla ilgili maliyetler ulaşım grubuna dahildir; konut grubu, sigorta, bakım, kamu hizmetleri, kira veya kredi ödemeleri, çocuk bakımı, telefon faturaları veya yaşamak için bir yere sahip olmakla ilişkili diğer maliyetleri içerir.

Yaşam maliyetinin nasıl hesaplandığını, farklı maliyetlerin nasıl karşılaştırılacağını ve endeksin size ne söylediğini anlamak önemlidir, böylece maaşınızla ne kadar karşılayabileceğinize karar verebilirsiniz.

Yaşam Maliyeti Nasıl Hesaplanır

Yaşam maliyeti bir endekstir, bu nedenle yaşadığınız yere bağlı olarak belirli harcamalarınız daha yüksek veya daha düşük olabilir. Örneğin, İstanbul’da yaşıyorsanız kira harcamanız Bartın’da yaşayan birine göre daha yüksek olur.

Ajanslar, ortalama bir yaşam tarzını sürdürmek için gerekli olan mal ve hizmetlerin temsili bir örneği için fiyatlar bularak yaşam maliyetini hesaplar. Daha sonra bir kişinin bütçesinin bir yılda ne kadarının bu ürün tarafından tüketileceğini hesaba katarlar. Örneğin, bir litre süt bir elbiseye kıyasla çok pahalı olmayabilir, ancak bir yıl boyunca yiyecek giyimden daha pahalı olacaktır. Bu nedenle, her bir ürünün fiyatı, tipik bir ailenin bütçesi için önemini hesaba katmak için ağırlıklandırılır. Bu harcamalar toplanır ve ortalaması alınır ve farklı yerleri karşılaştırmaya yardımcı olmak için endeksler oluşturulur.

Daha kapsamlı bir örnek, hükümetin resmi enflasyon ölçümü olan Tüketici Fiyat Endeksi‘dir. TÜİK, 225.000 işletmeden birçok mal ve hizmetin fiyatlarını toplar. Daha sonra, büyük bir anket örneğinden alınan verilere göre, ürünleri satın alındıkları kategoriye göre ağırlıklandırır. TÜFE gelir vergilerini hariç tutar ancak satış vergilerini içerir.

Yaşam Maliyeti Karşılaştırması ve Endeksi

Ölçüm endeksleri genellikle karşılaştırmalar için bir temel olarak kullanılır. Yaşam maliyeti endeksi, mevcut konumunuzdaki ve başka bir alandaki yaşam maliyeti arasındaki farkın yüzdesini verir. Başka bir deyişle, yaşam maliyetiniz sizin için temeldir.

Yaşam maliyetlerini karşılaştırmak, iş veya emeklilik için başka bir alana taşınmayı düşünüyorsanız faydalıdır, çünkü maliyetler konuma bağlı olarak farklı olacaktır. Uluslararası seyahat ederken uluslararası konumları karşılaştırmak özellikle faydalıdır çünkü bir karşılaştırma döviz kuru farklarını telafi eder.

Bölgenizdeki yaşam maliyeti, karşılaştırmanın endeksi olacaktır. Seyahat ederken veya taşınırken bir süre normal maaşınızla yaşamak zorundaysanız, daha yüksek bir yaşam maliyetine sahip bir alandaysanız bütçenizi aşabilirsiniz.

Dünya çapında En Yüksek ve En Düşük Yaşam Maliyeti

Dünya çapında yaşam maliyetlerini anlamak için birkaç nedenden fazlası vardır; endeks, paranızın değerine dair bir perspektif sunmak, nerede emekli olacağınıza karar vermenize yardımcı olmak; politika yapıcılara işgücü ve ticaretle ilgili politikalar ve mevzuatlar oluştururken veya ayarlarken yardımcı olmak; ve çok uluslu şirketlerin maaşları belirlemesine yardımcı olmak için kullanılabilir.

World Population Review’e göre 2024 Yaşam Maliyeti Şehir Sıralaması, dünya çapında yaşam maliyeti hakkında bilgi sağlar. Siteye göre, bunlar dünyanın en pahalı 10 şehridir. En pahalı şehir ilk sırada listelenmiştir:

Singapur, Singapur
Paris, Fransa
Zürih, İsviçre
Aşkabat, Türkmenistan
Hong Kong, Hong Kong (SAR)
Oslo, Norveç
Cenevre, İsviçre
Seul, Güney Kore
Kopenhag, Danimarka
Tel Aviv, İsrail
Sidney, Avustralya

Dünyanın en ucuz 10 şehri genellikle güvenli olmayan, yoksulluk çeken veya savaştan zarar görmüş bölgelerdedir. En düşük maliyetli şehir ilk sırada listelenmiştir: