Nominal GSYİH: Nasıl Hesaplanır ve Ne Zaman Kullanılır?

Nominal gayri safi yurtiçi hasıla (GSYİH), enflasyona göre ayarlanmayan bir ekonomik çıktı ölçüsüdür. GSYİH, bir ülkenin sınırları içindeki tüm insanlar ve şirketler tarafından üretilen her şeyi ölçer. Bir ülkenin GSYİH’sinin türünü belirtmeden raporlar duyduğunuzda, bunun nominal GSYİH olması muhtemeldir.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) üç aylık GSYİH raporu sunduğunda, bunu yıllık bir oran olarak sunar. Bu, ekonominin aynı oranda devam etmesi durumunda yıl boyunca bu miktarı üreteceğini söyler. TÜİK, güncellenmiş verileri aldıkça her ay üç aylık tahmini revize eder.

Nominal GSYİH’ye Neler Dahil Edilir ve Neler Dahil Değildir?

Nominal GSYİH hem malları hem de hizmetleri içerir. Malları ölçerken, yalnızca nihai üretimi sayar, ürünü yapmak için üretilen parçaları saymaz. Örneğin, bir kamyonu üretildikten sonra sayar. Lastikler, akslar veya koltuklar gibi parçaları saymaz.

Nominal GSYİH, üretimin tam maliyetini içermez. Hava ve su kirliliği, nükleer atık ve ormansızlaşma gibi dış maliyetleri göz ardı eder. Bu maliyetler üretim tarafından yaratılır ancak toplumun tamamı tarafından karşılanır. Bu maliyetleri dahil etmenin tek yolu karbon vergisi gibi bir Pigou vergisidir.

Hizmetler, GSYİH’nin kritik bir bileşenidir. Örnekler arasında saç kesimi, finansal danışmanlık ve bebek bakıcılığı yer alır. Ancak TÜİK, ölçmesi çok zor olan bazı hizmetleri saymaz. Bunlara ücretsiz çocuk bakımı, yaşlı bakımı veya ev işleri dahildir. Hayır kurumları için gönüllü çalışmayı ölçmez. TÜİK, gölge veya kara ekonomi olarak da adlandırılan yasadışı ücretli çalışmayı dahil etmez.

Nominal GSYİH Nasıl Hesaplanır?

Nominal GSYİH formülü şu şekildedir:

Bunlar aynı zamanda GSYİH’nın bileşenleridir. Her sektörün ekonomiye ne kadar katkı sağladığını anlatıyorlar.

Nominal GSYİH vs Reel GSYİH

Nominal GSYİH, enflasyon veya deflasyonun etkilerini hesaba katmaması bakımından reel GSYİH’den farklıdır. Sonuç olarak, nominal GSYİH, yıldan yıla karşılaştırıldığında gerçek büyümeyi yanlış bir şekilde bildirebilir.

TÜİK hem reel hem de nominal GSYİH’yi açıklar. Reel GSYİH belirlenmiş bir temel yıldan yıllık bir oran olarak hesaplar. Yıla göre baktığınızda reel ve nominal GSYİH arasındaki farkı görebilirsiniz.

Diğer değişkenleriniz enflasyonu hariç tutmadığında nominal GSYİH’yi kullanmalısınız. Örneğin, borcu GSYİH’ye göre karşılaştırıyorsanız, bir ülkenin borcu da nominal olduğundan nominal GSYİH’yi kullanmalısınız.

Nominal GSYİH Yerine Ne Zaman Gerçek GSYİH Kullanılmalı?

Bir yıldaki ekonomik çıktıyı bir sonraki yılla veya ülkeler arasında karşılaştırırken gerçek GSYİH’yi kullanmalısınız.

Gerçek GSYİH, ekonominin bir önceki çeyrekten veya yıldan daha hızlı büyüyüp büyümediğini söyler. Bu, ekonominin iş döngüsünde nerede olduğunu ortaya koyar. Azalan GSYİH büyüme oranları bir daralmanın sinyalini verir. Mevcut GSYİH negatifse, ekonomi durgunluktadır. İdeal GSYİH büyüme oranı %2 ile %3 arasındadır.

TCMB, gecelik faiz oranını değiştirmeden önce GSYİH büyüme oranını gözden geçirir. Büyüme çok hızlı olduğunda oranı yükseltir. Bu olduğunda, düşük faiz oranlarından kredi almayı düşünün.

TCMB, büyüme ideal oranın altında olduğunda oranları düşürür. İşte o zaman ayarlanabilir faizli bir konut kredisi seçmelisiniz. Bu, gelecekteki daha düşük oranlardan yararlanmanızı sağlar. Yatırımcılar ayrıca portföylerindeki varlık dağılımını nasıl ayarlayacaklarına karar vermek için GSYİH büyüme oranını kullanırlar.

Ülkelere göre GSYİH’yi karşılaştırmak için gerçek GSYİH’yi kullanmalısınız. Ancak, ülkeler arasındaki farklı yaşam maliyetini telafi etmek için satın alma gücü paritesini de kullanmalısınız. İyi büyüme oranlarına sahip ülkeler hisse senetleri, tahviller ve devlet borçlanma senetleri için daha fazla yatırımcı çeker.