Toplam Talep Nedir?
Toplam Talep Nedir?
Toplam talep, insanların ne kadar mal ve hizmet satın aldığını ölçmenin bir yoludur. Genellikle ay, çeyrek veya yıl gibi belirli bir zaman dilimi için raporlanır.
Toplam Talep Tanımları ve Örnekleri
Toplam talep, bir ekonomideki nihai mal ve hizmetlere olan toplam taleptir. Talep kanunu, talebin diğer belirleyicilerinin değişmediğini varsayar. Diğer belirleyiciler ise gelir, ilgili mal veya hizmetlerin fiyatları (tamamlayıcı veya ikame), zevkler ve beklentilerdir. Yalnızca toplam talebi etkileyen altıncı belirleyici ekonomideki alıcı sayısıdır.
Toplam talebin beş bileşeni vardır. Bir ülkede satın alınan her şey, o ülkede üretilen her şeyle aynıdır. Sonuç olarak, toplam talep o ekonominin gayri safi yurt içi hasılasına eşittir. Bunlar GD’nin bileşenleriyle aynıdır:
- Tüketici harcamaları: Bu, ailelerin yatırım için kullanılmayan nihai ürünlere yaptığı harcamadır.
- İşletmelere göre yatırım harcamaları: Bu yalnızca ekipman, bina ve envanter satın alımlarını içerir.
- Mal ve hizmetlere yönelik devlet harcamaları: Sosyal Güvenlik gibi transfer ödemelerini içermez. Talebi artırmadıkları için dahil edilmemiştir. Bu programlar, talebi bir gruptan (vergi mükellefleri) diğerine (yararlanıcılar) kaydırmaktadır.
- İhracat: Bu diğer ülkelerden gelen taleptir.
- Eksi ithalat: Bunlar Türkiye’de yaşayanların yerli üretimle karşılanamayan talepleridir. Yani talep Türkiye’nin ekonomik sisteminden çıkıyor.
COVID-19 vurduğunda Türkiye GSYİH’si 2020’nin ikinci çeyreğinde endişe verici derecede düşük hale geldi. Sonuç olarak toplam talep de düştü. Bunun, hizmet sağlayan fabrikalar ve işletmeler kapandığında yaşanan arz şokuyla ilgisi vardı. Uzmanlar, tedarikçilerin üretimi artırmasıyla bir toparlanma bekliyorlar.1
Talebin en kritik bileşeni tüketim malları ve hizmetleridir. Türkiye kendi hizmetlerini sağlarken, yurtdışında daha verimli yapılabilecek malları da ithal ediyor. Bunlara endüstriyel malzemeler, petrol, telekomünikasyon ekipmanları, otomobiller, giysiler ve mobilyalar dahildir.
Toplam Talep Nasıl Çalışır?
Gelirler arttıkça insanlar daha fazlasını satın alabilir. İnsanlar daha fazla satın aldıkça şirketler daha fazla üretebilir ve çalışanlarına daha fazla ödeme yapabilir. İdeal durum ılımlı enflasyonla sağlıklı büyümedir.
Toplam talep aşağıdaki matematiksel formülle ölçülür.
AD = C + I + G + (X-M)
Talep ve onun beş bileşeni arasındaki ilişkiyi açıklar.
Toplam Talep = Tüketici Harcamaları + Yatırım Harcamaları + Devlet Harcamaları + (İhracat – İthalat)
Toplam talebin formülü, Türkiye İstatistik Kurumu’nun nominal GSYH’yi ölçmek için kullandığı formülle aynıdır. 2024 yılının ilk çeyreğinde Türkiye’nin GSYH’si 26 trilyon 276 milyar 307 milyon TL oldu. Bunu nasıl hesaplayacağınız aşağıda açıklanmıştır.2
Toplam Talep Sizin İçin Ne İfade Ediyor?
Hükümetler, ülkedeki talebin ne kadar güçlü olduğuna bağlı olarak politika yapar. Talep düşükse hükümet bunu artırmaya çalışacaktır.
İşte o zaman ülkenin merkez bankası genişletici para politikası kullanır. Faiz oranlarını düşürür ve otomobil, eğitim ve ev kredilerinin maliyetini düşürür. Benzer şekilde işletmeler ekipman satın almak ve faaliyetlerini genişletmek için daha fazla borçlanır. Talep kanunu, düşük maliyetlerin talebi ve ekonomik büyümeyi teşvik ettiğini söyler.
İdeal durumda para politikası hükümetin maliye politikasıyla birlikte çalışmalıdır. Hükümet liderleri vergileri azaltarak veya programlara yapılan harcamaları artırarak talebi teşvik eder. Buna genişletici maliye politikası denir.
Temel Çıkarımlar
- Toplam talep, bir ekonomideki tüm mal ve hizmetlere olan taleptir.
- Talep kanunu, fiyatlar düştüğünde insanların daha fazla satın alacağını söylüyor.
- Talep eğrisi her fiyatta talep edilen miktarı ölçer.
- Toplam talebin beş bileşeni tüketici harcamaları, işletme harcamaları, hükümet harcamaları ve ihracat eksi ithalattır.
- Toplam talep formülü AD = C + I + G + (X-M)’dir.
